Globalny rynek funduszy ETF i instrumentów typu ETP – maj 2012 r.

Pogłębienie przeceny na światowych parkietach spowodowane głównie wzrostem niepewności co do przyszłości strefy euro w maju sprawiło, iż rynek funduszy ETF na świecie zanotował w maju największy spadek wartości od września 2011 r. Według danych zgromadzonych przez BlackRock wartość aktywów netto funduszy ETF na świecie zmniejszyła się w maju aż o 82,5 mld USD (5,4%) do 1443,8 mld USD, w tym aktywa akcyjnych ETF-ów spadły o 85,6 mld USD (7,1%) do 1112,3 mld USD, aktywa dłużnych funduszy ETF odnotowały wzrost wartości zarządzanych środków finansowych o 6,1 mld USD (2,1%) do 294,6 mld USD, natomiast aktywa towarowych funduszy ETF zmniejszyły się o 3,9 mld USD (11,1%) do 31,1 mld USD. Mimo majowego spadku od początku 2012 r. aktywa ETF-ów na świecie wzrosły o 92,9 mld USD (6,9%).

Spadek wartości aktywów – o 97,0 mld USD (5,7%) do 1618,6 mld USD – miał miejsce także w przypadku całego rynku exchange-traded products (ETP) (oprócz funduszy ETF do tego grona zalicza się także exchange-traded commodities (ETCs), exchange-traded notes (ETNs) i exchange-traded instruments (ETIs)). W pierwszych pięciu miesiącach bieżącego roku aktywa globalnego rynku instrumentów typu ETP wzrosły o 94,2 mld USD (6,2%). Kluczowe znaczenie dla tego wzrostu miał napływ netto kapitału (+85,3 mld USD), natomiast znikomą rolę odegrały wyceny instrumentów finansowych oraz zachowanie się kursów walutowych (z tego tytułu aktywa wzrosły o jedynie o 8,8 mld USD).

W maju do instrumentów typu ETP (dane dla Stanów Zjednoczonych, Europy, Kanady i Ameryki Łacińskiej) napłynęło 19,2 mld USD nowego kapitału netto (wartość nabyć pomniejszona o wartość umorzeń). To zdecydowanie więcej niż w kwietniu, kiedy to saldo nabyć i umorzeń wyniosło zaledwie 0,6 mld USD, oraz porównywalnie do marca (16,2 mld USD) i lutego (15,6 mld USD). Według danych BlackRock dodatnie majowe saldo to w niemal równej mierze zasługa akcyjnych ETP i dłużnych ETP, które zanotowały saldo w wysokości (odpowiednio) +12,0 mld USD i + 11,0 mld USD. W przypadku akcyjnych ETP najwięcej nowych środków przyciągnęły ETP z ekspozycją na rynki wschodzące (+3,3 mld USD) (głównie dzięki napływowi 8,3 mld USD do dwóch funduszy chińskich replikujących wyniki indeksu China Securities 300 obejmującego akcje notowane na parkietach w Szanghaju i Shenzen, gdyż w przypadku pozostałych produktów odnotowano odpływ kapitału w wysokości 5,0 mld USD), rynek europejski (+3,1 mld USD) (najwięcej kapitału pozyskały fundusze odwzorwujące wyniki indeksu DAX – 4,3 mld USD) oraz rynek Azji i Pacyfiku (+2,9 mld USD) (z czego 3,6 mld USD nowego kapitału zasiliło ETP z ekspozycją na japoński rynek akcji). Z kolei wynik osiągnięty przez dłużne ETP (11,0 mld USD) to najlepsze saldo nabyć i umorzeń tej kategorii instrumentów w historii (najlepszy dotychczas rezultat – 9,1 mld USD – produkty te zanotowały w styczniu tego roku). Maj był jednocześnie siedemnastym miesiącem z kolei dodatniego napływu środków do dłużnych ETP. W tej kategorii największym zainteresowaniem cieszyły się – po raz pierwszy w tym roku – ETP z ekspozycją na rządowe obligacje (+5,6 mld USD), zwłaszcza zaś obligacje emitowane przez rząd amerykański (+4,4 mld USD). Odpływ netto kapitału w wysokości 3,0 mld USD odnotowały natomiast towarowe ETP (najwięcej środków finansowych netto wycofano z instrumentów dających ekspozycję na złoto – 1,5 mld USD). Maj był drugim z kolei miesiącem wycofywania kapitału z towarowych ETP.

Napływ netto kapitału do ETP od początku 2012 r. sięgnął 85,3 mld USD – to o 18% więcej niż w analogicznym okresie 2011 r. Rekordowy rezultat osiągnęły w tym okresie dłużne ETP (+36,5 mld USD) (to 42,8% ogólnego napływu środków do ETP) – to o 148% więcej niż w porównywalnym okresie minionego roku. Do instrumentów akcyjnych rynków rozwiniętych napłynęło w okresie od stycznia do maja netto 27,8 mld USD (przed rokiem było to 48,2 mld USD), zaś do ETP powiązanych z indeksami rynków wschodzących 16,1 mld USD (w tym samym okresie 2011 r. było to zaledwie 2,3 mld USD). Z europejskich ETP odpłynęło natomiast netto 2,7 mld USD – w pierwszych pięciu miesiącach 2011 r. zanotowały one napływ kapitału netto w wysokości 8,7 mld USD.

Rynkami, które w największym stopniu przyczyniły się do spadku wartości aktywów ETF-ów w maju w skali globalnej, były rynki amerykański i europejski. Wartość środków finansowych ulokowanych w ETF-ach notowanych na amerykańskich parkietach zmniejszyła się bowiem o 58,0 mld USD (5,4%) do 1016,5 mld USD (70,4% globalnego rynku tych instrumentów), zaś na giełdach europejskich o 25,0 mld USD (8,6%) do 264,9 mld USD (18,3% globalnego rynku). W ujęciu procentowym najbardziej zmniejszyły się jednak aktywa funduszy ETF w Ameryce Łacińskiej – aż o 22,1% (2,5 mld USD) do 8,8 mld USD (0,6% globalnego rynku). Aktywa ETF-ów spadały także w Kanadzie – o 4,0 mld USD (8,0%) do 46,0 mld USD (3,2% globalnego rynku) oraz w krajach Bliskiego Wschodu i Afryki – o 0,2 mld USD (8,3%) do 2,2 mld USD (0,2% globalnego rynku). Wzrost wartości aktywów odnotowały natomiast rynki funduszy ETF w Azji (bez Japonii) – o 6,0 mld USD (10,0%) do 66,1 mld USD (4,6% globalnego rynku) i w Japonii – o 1,2 mld USD (3,1%) do 39,3 mld USD (2,7% globalnego rynku).

W końcu maja 2012 r. różnego rodzaju instrumenty typu ETP były oferowane w sumie przez 193 instytucje finansowe (o pięć mniej niż przed miesiącem), z czego fundusze ETF znajdowały się w ofercie 158 podmiotów. Największy udział w rynku ETP w ujęciu globalnym posiadały: BlackRock (fundusze iShares) (627,7 mld USD – 38,8% rynku), State Street Global Advisors (fundusze SPDR) (283,3 mld USD – 17,5% rynku) oraz Vanguard (201,4 mld USD – 12,4% rynku). Łączna wartość aktywów ETP tych trzech firm stanowiła w końcu maja 69% ogółu aktywów globalnego rynku exchange-traded products. Trzej ww. providerzy byli także zdecydowanymi liderami rynku ETF w Stanach Zjednoczonych (z udziałami na poziomie – odpowiednio – 41,2%, 23,6% i 17,7%), natomiast w Europie trzy czołowe pozycje zajmowały iShares (36,4% europejskiego rynku ETP – 107,9 mld USD), db x-trackers/db ETC (13,9% – 41,3 mld USD) i Lyxor Asset Management /SocGen (11,8% – 35,1 mld USD).

W maju największy napływ netto środków finansowych do instrumentów typu ETP w skali świata odnotowały Vanguard (+6,8 mld USD) i iShares (+2,4 mld USD), a największy odpływ PowerShares/Deutsche Bank (-1,3 mld USD) oraz State Street Global Advisors (-1,2 mld USD). W USA największy napływ netto kapitału odnotował Vanguard (+6,7 mld USD), natomiast najwięcej kapitału netto wycofano ze State Street Global Advisors (-1,8 mld USD). W Europie najlepsze saldo nabyć i umorzeń stało się udziałem iShares (+4,8 mld USD), a najgorsze Lyxor Asset Management /SocGen (-0,5 mld USD) oraz UBS Global Asset Management/UBS AG (-0,5 mld USD).

Liczba funduszy ETF na świecie wzrosła w maju o 52 (1,6%) do 3256 (6938 linii notowań). Liczba pozostałych instrumentów finansowych typu ETP spadła o 1 do 1285 (1930 linii notowań). Łącznie na giełdach papierów wartościowych w końcu maja 2012 r. notowanych było 4541 instrumentów finansowych typu ETP posiadających w sumie 8868 linii notowań. W pierwszych pięciu miesiącach 2012 roku uruchomiono w sumie 341 nowych instrumentów typu ETP, których łączne aktywa w końcu maja wynosiły 15,3 mld USD. Największe aktywa zgromadziły w tym okresie uruchomione w ubiegłym miesiącu Huatai-Pinebridge CSI 300 ETF (5,1 mld USD) oraz Harvest Shanghai and Shenzhen 300 Index ETF (3,0 mld USD).

Największymi, pod względem wartości ulokowanych aktywów, instrumentami typu ETP w końcu maja były: SPDR S&P 500 (96,6 mld USD), SPDR Gold Trust (63,8 mld USD), Vanguard MSCI Emerging Markets ETF (47,4 mld USD), iShares MSCI EAFE Index Fund (33,0 mld USD) oraz iShares MSCI Emerging Markets Index Fund (32,7 mld USD). Najwięcej nowych aktywów netto pozyskały od początku 2012 roku Vanguard MSCI Emerging Markets ETF (6,4 mld USD) oraz iShares iBoxx USD Investment Grade Corporate Bond Fund (3,6 mld USD).